گرافیک چیست
گرافیک چیست
واژه گرافيك كه در لغت به معناي نگارش و يا هنر نگارش آورده شده است امروزه به شكلي از هنرهاي ديداري (بصري) گفته مي شود كه به بيان موضوعات از راه تصوير، خواه تصاوير چاپي، خواه جلوه هاي سينمايي يا تلويزيوني و غيره مي پردازد. درجامعه صنعتي كنوني كه رقابت تنگاتنگ شركتهاي بزرگ به نبردي بي پايان تبديل گشته است. شكلي از هنر گرافيك مدرن متولد شده كه شايد وراي تصور هنرمندان عصر رنسانس بوده است. گرافيك در معناي لغت به معني ترسيمي و نگارشي است. بر اين مبنا هنر گرافيك هنري است كه ترسيم و كردن نگاشتن اركان اصلي آن را تشكيل ميدهد. از اين نظر در رده بندي هنر ها، هنر گرافيك را شاخه اي از هنرهاي تجسمي به شمار مي آوريم. در قرن هاي گذشته پيش از آن كه چاپ و چاپگري بوجو د (pelastic) آيد هنر گرافيك از يك سو با نقاشي و از سوي ديگر با خوشنويسي مرزهاي مشتركي داشت و به طور عمده در هنر كتاب آرايي متجلي ميگرديد.
آثار گرافيكي كه به چاپ منتهي مي شوند:
اين آثار مانند پوسترها، بروشورها، طراحي نشان و عكاسي به كمك يكديگر آمده تا (Layout) صفحه آرايي (illustration) تصويرسازي بهترين اثر گرافيك آفريده شود آثاري كه بصورت تصوير در سينما يا تلويزيون به نمايش در مي آيند: اين آثار با استفاده از پيشرفته ترين تجهيزات تصوير برداري ، جلوه هاي ويژه كامپيوتري و … بصورت وله هاي تصويري يا تيزرهاي تبليغاتي به كمك آثار سينمايي آمده يا در قالب تبليغات يك محصول در ذهن بيننده جاي مي گيرد.
گرافيك در اينترنت:
در مشاغل و زندگي عمومي مردم و همه (world wide web) ورود اين پهنه جهان گستر گير شدن آن نياز زيبا سازي صفحات وب، هنر گرافيك را به كمك خواسته و طراحي صفحات وب و نيز تبليغات در اينترنت ، جنبه ديگري از گرافيك را مطرح ساخته است. با گذر زمان و صنعتي شدن بيشتر شهرها و شهر نشيني نياز هر چه بيشتر به ايجاد نوعي از گرافيك در پيرامون ايجاد شد كه در قالب گرافيك محيطي شكل گرفت.
تیم نُویک با در اختیار داشتن گرافیست های جوان و خلاق می تواند تمام آنچه در این زمینه به آن احتیاج دارید را برآورده کند
کاربرد تایپوگرافی در طراحی پوستر
در ابتدا به تعریف تایپوگرافی می‌پردازیم. هنر و فن چیدمان حروف یا حروف‌چینی برای نمایش تیتر یا مفهومی را می‌گویند.
با جستجو در لغت نامه دهخدا به این سه تعریف می‌رسیم:
1- تایپوگرافی، هنر چیدمان تایپ، برای رسیدن به یک زبان تصویری است.
2- تایپوگرافی، هنر پردازش متن، برای رسانه‌های چاپی است.
3- تایپوگرافی عبارت است از انتخاب و طرح‌ریزی تایپ برای چاپ.
اما به صورت جامع تر می‌توان گفت تایپوگرافی هنری است که در آن طراح می‌کوشد با تغییر عناصر متن، مثل اندازه، فاصله حروف، شکل حروف، فاصله خطوط، پاراگراف بندی و مواردی از این دست زبان بصری برای تایپ به وجود آورد. تایپوگرافی در طیف گسترده‌ای از امور هنری، مثل ساخت تیتراژ فیلم، طراحی گرافیک، طراحی کتاب‌های کمیک، طراحی مالتی مدیا و… کاربرد دارد. تایپوگرافی با خطاطی و دست‌نویس تفاوت دارد، هر چند طراح تایپ می‌تواند از خط و دست‌نویس نیز برای تایپوگرافی بهره ببرد.
و اما کاربرد این فن در طراحی پوستر:
در پوسترهای اولیه کـه وظـیفه مـعرفی یک کالا یا یک اثر هنری را برعهده داشتند کلمات و حروف تنها به اطلاع‌رسانی پوستر کمک می‌کردند و بـه عنوان یک عنصر بصری در اندازه‌های مختلف فضای پوستر را در برمی‌گرفتند.برای نمونه اولین پوسترهایی که پدر و پدربـزرگهای ما را برای دیدن نـخستین فـیلمهای سینمای ایران،ترغیب می‌کردند دارای چنین ویژگی بودند. در این پوسترها مشخصات فیلم از جمله نام بازیگران، کارگردان و…به ساده‌ترین شکل و به سه زبان فارسی، فرانسه و روسی منتشر می‌شد.
پیشرفت صنعت چاپ و پیدایش هنر عکاسی با ایجاد تحولی شگرف در طراحی پوستر بـه تدریج تصاویر را به درون پوسترها کشاند تا پوسترها به ترکیبی از نوشته و تصویر بدل شوند. در این شرایط بود که طراح پوستر مجبور شد برای انتقال پیام به مخاطب به فراگیری اصول زیباشناسی بپردازد و این امر رفـته‌رفته بـه اصول و قوائد طراحی پوستر هویتی مستقل بخشید. در واقع با ورود تصاویر به پوسترها،نه تنها از اهمیت نوشتار در آنها نکاست بلکه به ایجاد جنبشی جدید درنوشتار پوستر زمانی موفق خواهد بود که در ذهن بیننده القاء کننده یک تصویر باشند.
نحوه طراحی حروف پوستر در الویت بعدی اقرار گرفت،چرا که از آن زمان به بـعد حـروف می‌بایست در کنار تصاویر که دارای قدرت بصری بالایی بودند جلوه کرده،«به انتقال پیام و شعار موردنظر به مخاطب کمک کنند.» در نتیجه این تحولات لزوم ایجاد یک دگرگونی در فرم،اندازه و شکل نوشتار در پوستر بیش از پیـش حـس شد و با گذشت زمان و با شکل‌گیری شیوه‌های گوناگون تایپوگرافی حروف و نوشتار جایگاه ویژه‌ای در پوستر پیدا کردند.رونالد بارتز ادیب و فیلسوف فرانسوی می‌گوید:«در گذشته،عکسها متن را به تصویر می‌کشیدند،امروزه نوشتار تصاویر را با خود حمل می‌کنند و تصاویر را با فرهنگ و تـصورات آمیخته می‌سازند.»
نوشتار جـدا از رسـالتی که برعهده دارد(خبر رسانی)، با تـبدیل شـدن بـه یک فرم در ترکیب‌بندی (کمپوزیسیون) با کل پوستر یگانه شده،به «عنوان یک اثر تجسمی نقش ماندگار در ذهن مخاطب بر جای می‌گذارد».به عبارت دیگر،پوستر با جدا شدن از مـوضوع خـود هـمچون هر اثر هنری دیگر فارغ از زمان و مکان باقی می‌ماند.
حروف پوسـتر بـاید در درجه اول،خوانا و سپس خواندنی باشد.خوانا از لحاظ وضوح،روشنی و رسا بودن به گونه‌ای که مخاطب هنگام مشاهده حروف در خواندن آن هیچ مشکلی برنخورد.خواندنی از این جهت کـه قـرائت کـردن نوشتار برای خواننده همراه با نوعی چالش توام با لذت و علاقه بـاشد و هیجان مخاطب را برانگیزد.
امروزه نوشته جدا از تصویر نیست بلکه بخشی از تصویر را تشکیل مـی‌دهد و بـه نـوعی تصویر را کامل می‌کند،به گفته کاترین مک وی ،«کلمات می‌توانند همان تصویر باشند» نوشتار پوستر زمـانی مـوفق خواهد بود که در ذهن بیننده القاءکننده یک تصویر باشند. برای طراحی موفق نوشته‌ها در یک پوستر، جدا از بهره‌گیری از تکنیکهای مختلف و رعایت نظم و تناسب به خلاقیت و ممارستی نیاز است که طراح از طریق آن می‌تواند به ارائه هرچه بیشتر پیام از طریق نوشتار نزدیک شود.
نوشتار مانند سایر عناصر پوستر در صورتی که صحیح طـراحی شـود گـیرا و تماشایی خواهد بود.البته هماهنگی میان حروف و ترکیب‌بندی منسجم نیز در جذاب‌تر شدن نوشتار سهم به سـزایی دارد. نکته‌ای حـائز تـوجه در طراحی حروف برای پوستر این است که حروف از طریق نوع شکل و چگونگی قرار گرفتن در صفحه می‌توانند دارای کاراکتر خاصی باشند که این کاراکتر در صورت هماهنگی با موضوع پوستر مـی‌تواند در انـتقال هـرچه بهتر محتوای موردنظر به مخاطبان تاثیر به سزایی داشته باشند و از طرفی حرکت و خط آهنگ کلمات سـهم فـراوانی در ارزش و محتوای طرح ایفا می‌کند. برای طراحی موفق نوشته‌ها در یک پوستر،جدا از بهره‌گیری از تکنیکهای مختلف و رعایت نـظم و تـناسب به خـلاقیت و ممارستی نیاز است که طراح از طریق آن می‌تواند به ارائه هرچه بیشتر پیام از طریق نوشتار نزدیک شود.به قـول کـیت هنریش «تایپوگرافی صدای تصویر است.» از دیگر نکاتی که نباید فراموش شود این است که مـتن پوسـتر نـباید در فضای کار گم شود و کم اثر جلوه کند به عبارتی دیگر خواندن متن در پوسستر،حتی از فواصل،نباید مـشکل باشد.
رعایت مـوارد فـوق که در غالب تایپوگرافی تعریف می‌شود می‌تواند پوستر را به ترکیب‌بندی و صفحه‌آرایی (لی اوت) ایده‌آل نزدیک کـند.در نـهایت،سهیم شدن حروف در ترکیب‌بندی و میزانپاژ پوستر،روندی است که به تاثیرگذار شدن پوستر در مخاطب و بیننده می‌انجامد.
نویسنده:سید ابراهیم حسینی
تیم ایده‌پردازی و طراحی نُویک با در نظر گرفتن اصول فوق، در بعضی از پوستر های خود از این تکنیک استفاده کرده است که به معرفی آن می‌پردازیم:
علائم تصويري اغلب به “پيكتوگرام” يا “ايزوتايپ معروفند. در واقع يك ايزوتايپ نام نوعي خاص از علائم تصويري (پيكتوگرام) است كه از سوي آقاي”اوتو ذويلات”از استراليا طراحي شده است. اين علائم به لحاظ آنكه پيامهايي همچون صدا، شخصيت (كاراكتر)، حركت و رنگ را نيز در بر مي گيرند داراي معاني چندگانه هستند. علائم تصويري، زبان تصويري علائم و نشان هاي اختصاصي را با تصاوير در هم آميخته و تركيب مي گردانند تا با بيننده خود ارتباط برقرار سازند. تصاوير مي توانند در برگيرنده حروف، رنگها، علائم و اجزاء به طرز جلوه يافته تري باشند تا در رسانيدن نظرات و ايده ها مؤثرتر و كاراتر واقع شوند. از بعضي لحاظ، علائم تصويري از نظر شكل و فرم به علائم و نشانهاي اختصاصي، نمادها و اشكال ساده شباهت دارند. كاربرد معدودتر علائم تصويري نسبت به نمادها و نشانهاي تجارتي بيشتر به اين لحاظ است كه علائم تصويري بطور معدودتري مورد استفاده قرار گرفته اند. توضيح معقول تر و قابل قبول تر براي اين امر اين است كه واژه “علامت تصويري” در جهان طراحي آنطور كه بايد جاي و مكان خود را نيافته است.
علائم تصويري در خلال بازيهاي المپيك توكيو در سال 1964 بطور گسترده اي در ژاپن مورد استفاده قرار گرفت. هرچند به نظر نمي رسيد اين علائم در بيرون از ژاپن شناخته شده باشند، گرچه بسياري علائم راهنمايي و رانندگي در اروپا با علائم تصويري طراحي گرديده اند. در واقع، استفاده از علائم تصويري مربوط با علائم راهنمايي و رانندگي، ابتدا در اروپا آغاز شدند و ژاپن به سرعت از نمونه اي اروپايي دنباله روي نموده. اگر چه اكثر علائم راهنمايي و رانندگي در آمريكا هنوز به صورت حروف مي باشند اما علائم تصويري به گونه گسترده تري درحال استفاده مي باشند. بطور فزاينده اي آشكار گرديده كه علائم تصويري، بعنوان جنبه مهمي از ارتباطات و طراحي تصويري در سراسر جهان در حال تحول و تكامل هستند.
به عبارت ديگر نشانه تصويري، نقش يا علامتي است كه بدون استفاده از كلمات مي تواند ما را به چيزي متوجه ساخته، هشدار و يا جهت دهد. در عمل ثابت شده كه اين نشانه ها ارزش زيادي براي عموم مردم دارند، نخست آنكه به افراد امكان مي دهند تا اطلاعات را خيلي سريع دريافت كنند و دوم آنكه، اين نشانه ها مشكل تفاوت بين زبانهاي مختلف را براي مسافريني كه در كشورهاي خارجي سفر مي كنند، مرتفع مي سازد. از نشانه هاي تصويري استفاده هاي مختلفي مي شود، از جمله در تبليغات، آگهي، دستورالعمل، علائم هشدار دهنده، اعلان خطر و …
ممكن است اين شكلها داراي فرمهاي خاصي باشند و ما بايد مرحله به مرحله خطوط شكلها را ساده بكنيم تا در نهايت شكل به يك شكل كاملا ساده با مفهوم اوليه در بيايد. اما يادآور شوم كه فرم شكل ما هرگز نبايد تغيير غير استانداردي داشته باشد در پيكتوگرام ما بيشتر به كل موضوع توجه مي كنيم و جزئيات را تا حد امكان حذف مي كنيم. تغييراتي كه ما روي شكل انجام مي دهيم اصولا با اشكال هندسي مي باشد. بيشتر سازندگان يك طرح كالاي مورد نظر را كه براي تبليغ مي خواهند تبليغ آن را با پيكتوگرام انجام مي دهند كه از يك نظر كار جلوه خاصي داشته باشد با مفهوم اوليه؛ از يك نظر براي اينكه رقبا به جزئيات كار پي نبرند و شكل ساده شده يك شكل در ذهن مخاطب راحت تر جايگزين مي شود. نوعي نماد بصري است كه اطلاعات را به صورت تصويري و بدون استفاده از Pictogram كلام ارائه مي كند. تصوير نشانه نوعي نماد گرافيكي است كه داستان را به شيوه اي بسيار ساده و همه فهم و فارغ از محدوديت زباني روايت مي كند. امروزه اين نمادها را مي توان در همه جا ديد؛ از علائم راهنمايي و رانندگي گرفته تا علائم و نشانه هاي فروشگاهها، ساختمانهاي عمومي، مترو، راه آهن و خلاصه هركجا كه ضروري است اطلاعات را سريع و صريح، به اطلاع عموم مي رساند. اين نمادها بدون استفاده از كلمات و جملات اطلاع مورد نظر را در اختيارمان مي گذارند، اين علائم خود يك زبان بين المللي، بصري و بدون كلام هستند. اين علائم و مفاهيم مي تواند هشدار دهنده، راهنمايي كننده و…باشند و يا به عبارت ديگر با استفاده از اين نمادهاي تصويري مي توانيم به يك ارتباط تصويري دست پيدا كنيم. معمولا اين نوع از نشانه ها براي آسان شدن ارتباط در يك محيط به كار مي رود. مثل علائم و نشانه هاي موجود در فرودگاه، ترمينالها، بيمارستانها، پارك، باغ وحش و غيره و يا تصوير يعضي از تابلوهاي راهنمايي و رانندگي مثل : محل عبور بچه ها، ورود كاميون ممنوع، محل ريزش كوه، جاده لغزنده است و… در طراحي اين نشانها ؛تصاوير ساده مي شوند و چند بخش از عناصر اضافي حذف مي شوند ولي نبايد به گويايي آن صدمه وارد شود. يعني بيننده به محض ديدن نشانه بايد به راحتي به مفهوم آن دست پيدا كند. از خصوصيت ديگر پيكتوگرامها اين است كه به دليل آنكه در يك محيط تعدادي از اينها مورد استفاده قرار مي گيرند بايد طراحي به صورتي انجام گيرد كه هم مفاهيم مورد نياز بيان شود و هم در كل يك پيوستگي و همگوني شكل با هم داشته باشند.
پيكتوگرامها برخلاف آرم نياز به سادگي و گويايي خاص خودش را دارد و از پيچيدگي كمتري نسبت به آرم برخوردار است. پيكتوگرام نبايد گنگ و پيچيده باشد چون كارايي خودش را از دست مي دهد. در نتيجه هدف در پيكتوگرام ساده كردن يك شكل است به طوريكه با اين كار مفهوم خود را از دست ندهد. ممكن است ما تصويري را انتخاب كنيم كه آن شكل انحنا يا شكستگي داشته باشد، ما بايد آن شكل را با اشكال هندسي به ساده ترين طرح با مفوم اوليه در بياوريم.
